ایمپلنت دندان عقل امکانپذیر است؟

دندان عقل نامی است که به سومین دندان آسیا اختصاص داده شده است. افسانه‌ها می‌گویند که رشد دندان عقل، زمانی اتفاق می‌افتد که فرد از نظر جسمی کاملا رشد نموده باشد و از لحاظ عقلی نیز به کمال رسیده باشد. طبق این گفته، تمامی افراد عاقل، باید شاهد رشد چهار دندان‌ عقل خود باشند. چیزی که در واقعیت اتفاق نمی‌افتد! دندان عقل معمولا در ۱۶ تا نهایتا ۲۵ سالگی خود را نشان می‌دهد اما در برخی از افراد، رشد دندان عقل هیچ‌گاه اتفاق نمی‌افتد. این مسئله به نوعی، موضوع بسیار خوشحال کننده‌ای به حساب می‌آید. چرا که دندان عقل در بسیاری از موارد با تبدیل به دندان عقل نهفته، عذاب تلقی شده و کشیدن آن توصیه می‌شود. برخی ممکن است با خود فکر کنند ایمپلنت دندان عقل روشی مناسب برای بازگردانی این دندان است؛ اما آیا ایمپلنت دندان عقل لازم و شدنی است؟

فهرست محتوای صفحه :

• فلسفه وجود دندان عقل!
• دندان عقل نهفته
• ایمپلنت دندان عقل، لازم یا غیرلازم؟
• ایمپلنت دندان عقل در چه شرایطی توصیه می‌شود؟
• در چه صورتی ایمپلنت دندان عقل جایز است؟
• انجام ایمپلنت دندان توسط متخصص

فلسفه وجود دندان عقل!

برخلاف افسانه‌هایی که رشد این دندان رو برگرفته از رشد کامل عقل می‌دانند؛ دندان عقل هیچ نسبتی با کمال فکر و عقل انسان ندارد! به لحاط زیست‌شناسی، نیاکان ما، به ویژه دوره مربوط به انسان‌های اولیه، برای بقا به دندان‌های عقل نیاز داشتند. وجود ۴ دندان اضافی در بخش انتهایی هر طرف از دو فک، به آنان در جویدن مواد غذایی سفت و نامتعارف کمک می‌کرد. با گذشت زمان غذای مورد استفاده انسان‌ها تغییر کرد. وسیله‌ای به نام چاقو پدید آمد که می‌توان از طریق آن مواد غذایی را پیش از ورود به دهان ریز کرد؛ انواع روش‌های پخت و نرم کردن غذا پدید آمد؛ خوردن گوشت خام به تاریخ پیوست و... همه این موارد باعث شدند تا نیاز به وجود این دندان‌ها کاهش پیدا کند.

از طرفی دیگر، انسان‌های گذشته فک‌های بزرگی داشتند که به خوبی این دندان‌ها را در خود جای می‌دادند. فکین انسان‌ها نیز به مرور زمان کوچک و کوچک‌تر شدند و فضایی کافی برای رشد دندان عقل وجود نداشت. رفته رفته، عدم نیاز به دندان عقل باعث حذف آن در برخی از انسان‌ها حین پروسه تکامل شد. دلیل این‌که دندان عقل در برخی از افراد وجود ندارد این مسئله است. در حقیقت عدم نیاز به دندان‌های عقل، باعث حذف ژنتیکی نسبی آن شده است. این در حالی است که در دیگر افراد، دندان عقل رشد نموده و در موارد بسیاری، دردسرساز می‌شود.

دندان عقل نهفته

در بسیاری از افراد، دندان عقل به شکل یک دندان طبیعی رشد نمی‌کند. دلیل این مسئله بیش‌تر به عدم وجود فضای کافی برای رشد دندان برمی‌گردد. در چنین شرایطی، دندان با زاویه غلط و در جهت نامناسب رشد می‌کند و به همین خاطر، نمی‌تواند به طور کامل سر از لثه در بیاورد؛ شرایطی که به آن رشد دندان عقل نهفته گفته می‌شود. رشد نامناسب دندان عقل مشکلات بسیاری را برای افراد به دنبال دارد. اولین و مهم‌ترین این مشکلات، وورد نمودن فشار و در نتیجه به‌هم‌ریختگی سایر دندان‌ها است. به‌هم‌ریختگی دندان‌ها در اثر دندان عقل نهفته، مشکلی متداول است که چاره آن، جراحی و خارج کردن دندان عقل است.

از طرفی دیگر، سر در آوردن نصفه و نیمه دندان عقل از لثه باعث می‌شود که فضای بین لثه و دندان، به فضایی عالی و بی نقص برای رشد انواع باکتری و اجتماع جرم تبدیل شود که نتیجه آن عفونت‌های شدید و طاقت فرسا خواهد بود.

بنا به آن‌چه گفته شد؛ از دست دادن دندان عقل، به ویژه نوع نهفته آن، در اثر جراحی امری شایع است اما آیا ایمپلنت دندان عقل لازم است؟

ایمپلنت دندان عقل، لازم یا غیرلازم؟

برای پاسخ به این سوال، بهتر است ابتدا کمی بیش‌تر با کاشت ایمپلنت آشنا شویم. برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته، ایمپلنت یکی از بهترین و کارآمدترین روش‌های موجود است. در این روش، ابتدا با ایجاد شکافی در لثه، فرد متخصص به استخوان فک دسترسی پیدا کرده و قطعه‌ای فلزی به نام فیکسچر را در آن قرار می‌دهد. فیکسچر که نقش ریشه را در ایمپلنت ایفا خواهد کرد؛ از جنس فلز تیتانیوم ساخته می‌شود. دلیل انتخاب تیتانیوم این است که این فلز سازگاری مناسبی با استخوان و بافت‌های انسان داشته و به سرعت با استخوان فک یکی ‌می‌شود.

پس از گذراندن مدت زمان لازم برای ترمیم بافت لثه و جوش خوردن فیکسچر به استخوان، اباتمنت نصب می‌شود. اباتنمنت قطعی‌ای است که محل اتصال تاج دندان به فیکسچر به حساب می‌آید. با نصب تاج دندان که به صورت مصنوعی با قالب‌گیری دقیق در لابراتوار دندانپزشکی ساخته می‌شود؛ فرآیند ایمپلنت دندان به پایان می‌‌رسد. نتیجه انجام ایمپلنت، دندانی است که هم از لحاظ ظاهری و هم عملکردی به خوبی جای دندان از دست رفته را می‌گیرد.

بنا به آن‌چه خواندید می‌توان گفت که ایمپلنت دندان در واقع نوعی جراحی به حساب می‌آید که دوره نقاهت طولانی و مراقبت‌های بسیاری دارد. همچنین از آن‌جایی که امروزه وجود دندان عقل ضروری نیست، ایمپلنت دندان عقل نیز در حالت عادی، ضروری و لازم نیست.

ایمپلنت دندان عقل در چه شرایطی توصیه می‌شود؟

نکته‌ای مهم در خصوص شرایط لازم برای ایمپلنت دندان وجود دارد. برای این‌که بتوان ایمپلنت دندان را انجام داد؛ لازم است استخوان فک فرد قدرت و حجم کافی برای کاشت آن را داشته باشد.

واقعیت این است که به محض از دست دادن دندان، تحرک و فعالیت استخوان فک در محل قرارگیری سابق آن کاهش می‌یابد. این کاهش تحرک منجر به تحلیل استخوان فک خواهد شد. هر چه از زمانی که دندان خود را از دست دادید بیش‌تر گذشته باشد؛ طبیعتا استخوان فک نیز در آن محل بیش‌تر تحلیل رفته است. بنابراین توصیه می‌شود که افراد به محض از دست دادن دندان، اقدام به جایگزینی آن کنند.

همانطور که گفته شد؛ دندان عقل نهفته می‌تواند تاثیرات بدی بر سایر دندان‌ها داشته باشد. به همین خاطر است که افراد اقدام به جراحی و کشیدن آن می‌کنند. عدم وجود دندان عقل به خودی خود، در فرآیندهای مربوط به دندان نظیر جویدن و صحبت کردن مشکل‌ساز نیست. بنابراین جایگزینی و ایمپلنت دندان عقل ضرورت ندارد اما می‌توان از مزیت استخوان فک قوی در محل این دندان‌ها استفاده کرد.

در چه صورتی ایمپلنت دندان عقل جایز است؟

مواردی وجود دارند که استخوان فک در محل دندان‌های از دست رفته به حدی تحلیل رفته است که امکان انجام ایمپلنت در آن وجود نداشته باشد. ممکن است در افرادی که کمبود دندان باعث اختلال در غذا خوردن شده است؛ ایمپلنت دندان عقل توصیه شود. گفتنی است که دندان عقل جایگاهی در فک را به خود اختصاص می‌دهد که چندان برای جویدن غذا مناسب نیست. از طرف دیگر، دسترسی به انتهای فک برای انجام جراحی در آن نیز مقداری دشوار است. بنابراین متخصصین ایمپلنت در چنین شرایطی راهکار بهتری نظیر پیوند استخوان فک را در نظر می‌گیرند. اگر به هر دلیلی پیوند استخوان ممکن نبود، ایمپلنت را انجام می‌دهند.

بنابراین ترجیح متخصصین، همیشه به انجام ایمپلنت سایر دندان‌ها است. در موارد بسیار کمی که انجام ایمپلنت دندان میسر نیست؛ ممکن است ایمپلنت دندان عقل در دستور کار قرار گیرد.

انجام ایمپلنت دندان توسط متخصص

ایمپلنت روشی تخصصی در دندانپزشکی است. انجام آن، نیازمند جراحی و به کارگیری انواع روش‌های نوین و تجهیزات پیشرفته است. بنابراین انجام ایمپلنت نزد متخصص آن موضوعی بسیار مهم است. ایمپلنت دندان عقل به دلیل محل قرارگیری و دشوار بودن دسترسی به آن، فرآیندی به مراتب سخت‌تر از انجام ایمپلنت سایر دندان‌ها است. تشخیص این‌که آیا انجام ایمپلنت دندان عقل لازم و شدنی است نیز باید توسط دندانپزشک متخصص صورت گیرد. بنابراین توصیه می‌شود که برای تشخیص و انجام این امر حتما به متخصص ایمپلنت مراجعه نمایید.